កិច្ចសន្យាសាងសង់នៅកម្ពុជា

• ៦ មិនា ២០១៨
• ព័ត៌មានក្នុងស្រុក
• 20154 មើល

ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ចំនួនគម្រោងសាងសង់មានការកើនឡើងជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលមានជាង ២២ភាគរយ គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាណ ៦,៤ប៊ីលានដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ ស្របជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានអនុម័តលើគម្រោងសរុបចំនួន ៣.០៥២គម្រោង។ ការវិនិយោគនេះត្រូវបានជំរុញដោយចំនួនវិនិយោគិនចិនលើអាផាតមិន ខុនដូ សណ្ឋាគារ កាស៊ីណូ និងផ្សារទំនើប។ បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមិនទាន់មានបទប្បញ្ញត្តិច្បាស់លាស់ ស្តីពីច្បាប់សាងសង់ទេ ប៉ុន្តែបានអនុម័តនូវអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី ១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៧ ស្តីពីការអនុញ្ញាតសាងសង់ ព្រមទាំងក្រមរដ្ឋប្បវេណីឆ្នាំ២០០៧ និងច្បាប់ភូមិបាលឆ្នាំ២០០១។

ក្នុងករណីអវត្តមានបែបនេះ ច្បាប់កម្ពុជាមិនបានចែងពីកិច្ចសន្យាសាងសង់ស្តង់ដារណាមួយនោះទេ ប៉ុន្តែទម្រង់កិច្ចសន្យាដែលត្រូវបានប្រើជាទូទៅគឺកិច្ចសន្យាដែលចុះផ្សាយដោយ FIDIC (សហព័ន្ធប្រឹក្សាវិស្វកម្មអន្តរជាតិ) ICE (ស្ថាប័នវិស្វករស៊ីវិល)។ ទម្រង់កិច្ចសន្យាស្តង់ដារដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់យ៉ាង ទូលំទូលាយនៅក្នុងឧស្សាហកម្មសំណង់នេះគឺទម្រង់កិច្ចសន្យារបស់ FIDIC។ ដើម្បីឲ្យកិច្ចសន្យាមានអានុភាពចាប់បង្ខំ កិច្ចសន្យាត្រូវតែជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលធ្វើឡើងរវាងភាគីពីរ ឬច្រើនដែលមាន សមត្ថភាពចុះកិច្ចសន្យា ហើយបំពេញនូវលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ការអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់។ លើសពីនេះទៀត លក្ខខណ្ឌបឋមទាមទារនូវសំណើសុពល និងស្វីការចំពោះសំណើនោះ ជាមួយនិងបំណងបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលអាចប្រតិបត្តិបានដោយស្របច្បាប់ មិនមែនមោឃៈនៅក្នុងច្បាប់ គឺជាចំណុចសំខាន់ផ្សេងទៀត ក្នុងការបង្កើតកិច្ចសន្យាដែលមានសុពលភាពស្របតាមច្បាប់។

គម្រោងភាពជាដៃគូរដ្ឋ-ឯកជនអាចមានកិច្ចសន្យាទម្រង់ស្តង់ដារផ្ទាល់ខ្លួន។ ជាធម្មតា កិច្ចសន្យា ទម្រង់ស្តង់ដារនេះរួមបញ្ចូលនូវលក្ខខណ្ឌទូទៅ លក្ខខណ្ឌបន្ថែម យថាប្រភេទ គំនូសប្លង់ បញ្ជីប៉ាន់តម្លៃ ការស្នើសុំជាផ្លូវការ លិខិតទទួល កិច្ចព្រមព្រៀងកិច្ចសន្យា និងឯកសារបន្ថែមទៀតដែលអាចត្រូវបានភ្ជាប់បញ្ចូលទៅក្នុងលិខិតទទួល ឬកិច្ចព្រមព្រៀងកិច្ចសន្យា។ លើសពីនេះទៀត អាចមានកិច្ចសន្យា ការគ្រប់គ្រងដែលត្រូវបានអនុវត្តក្នុងទម្រង់កិច្ចសន្យាវិស្វកម្ម លទ្ធកម្ម និងគ្រប់គ្រងសំណង់ ហើយត្រូវ បានប្រតិបត្តិរវាងនិយោជក និងអ្នកម៉ៅការសាងសង់ ដែលក្នុងនោះអ្នកម៉ៅការត្រូវបានជួលឲ្យបញ្ចប់ គម្រោងសាងសង់និងត្រួតពិនិត្យលើដំណើរការទាក់ទងនឹងផ្នែកវិស្វកម្ម លទ្ធកម្ម និងសំណង់នៃគម្រោង។

សម្រាប់ការសាងសង់ មានកិច្ចសន្យាប្រាំប្រភេទដែលអាចត្រូវបានបង្កើតឡើង និងត្រូវបានពន្យល់យ៉ាងសង្ខេបដូចខាងក្រោម៖

(ក) កិច្ចសន្យា Lump Sum អាចហៅថាកិច្ចសន្យា Stipulated Sum គឺជាទម្រង់កិច្ចព្រមព្រៀង មូលដ្ឋានបំផុតមួយរវាងអ្នកម៉ៅការសាងសង់ និងអតិថិជន។ កិច្ចសន្យា Lump Sum ឬ កិច្ចសន្យា Stipulated Sum តម្រូវឲ្យអ្នកម៉ៅការយល់ព្រមផ្តល់សេវាកម្មដែលបានកំណត់សម្រាប់តម្លៃដែលបាន កំណត់ ឬតម្លៃថេរមួយ។ នៅក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ម្ចាស់សំណង់ប្រគល់ហានិភ័យទាំងអស់ឲ្យអ្នកម៉ៅការ សាងសង់។

(ខ) កិច្ចសន្យាតម្លៃឯកតា (Unit Price Contract) ដែលក្នុងកិច្ចសន្យានេះ ការងារដែលត្រូវធ្វើ ត្រូវបានបែងចែកជាផ្នែកផ្សេងៗជាទូទៅដោយពាណិជ្ជកម្មសំណង់។ ប្រភេទកិច្ចសន្យានេះគឺផ្អែកទៅលើបរិមាណនៃមុខការដែលបានគិតទុក ដែលត្រូវបានរាប់នៅក្នុងគម្រោងបញ្ចូលជាមួយតម្លៃឯកតារបស់វា។ តម្លៃចុងក្រោយនៃគម្រោងអាស្រ័យលើបរិមាណដែលត្រូវការដើម្បីអនុវត្តការងារ។

(គ) កិច្ចសន្យាតម្លៃបន្ថែម (Cost Plus Contract) ជាកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានជាប់ទាក់ទងនឹង ការយល់ព្រមរបស់អ្នកទិញក្នុងតម្លៃបញ្ចប់សម្រាប់សម្ភារ និងកម្លាំងពលកម្មបន្ថែមលើតម្លៃសម្រាប់ប្រាក់ចំណេញ និងចំណាយផ្សេងៗរបស់អ្នកម៉ៅការ។ ប្រភេទកិច្ចសន្យានេះត្រូវបានអនុគ្រោះ ដែលវិសាលភាពនៃការងារមិនមានភាពច្បាស់លាស់ ឬមិនមានកំណត់បន្ថែមលើប្រភេទកម្លាំងពលកម្ម សម្ភារ និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ដែលមានលក្ខណៈមិនច្បាស់លាស់។ នៅទីនេះ ប្រាក់ចំណេញរបស់អ្នកម៉ៅការត្រូវបានកំណត់ក្នុងចំនួនថេរ។

(ឃ) កិច្ចសន្យាតម្លៃខ្ពស់អតិបរមា (Guaranteed Maximum Price) ដែលគេស្គាល់ថា ជាកិច្ចសន្យា GMP គឺជាកិច្ចសន្យាតម្លៃដែលអ្នកម៉ៅការទទួលបានចេញចំណាយសម្រាប់ចំណាយជាក់ ស្តែងដែលកើតមានបូកនឹងថ្លៃឈ្នួលថេរមួយរហូតដល់តម្លៃអតិបរមាមួយដែលបានកំណត់។ អ្នកម៉ៅការ ទទួលខុសត្រូវចំពោះថ្លៃចំណាយលើស លុះត្រាតែ GMP ត្រូវបានកើនឡើងតាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរការងារ (សម្រាប់តែលទ្ធផលនៃទំហំការងារបន្ថែមពីអតិថិជន មិនមែនថ្លៃចំណាយលើស កំហុសឆ្គង ឬការបញ្ជាលុបចេញនោះទេ)។

(ង) កិច្ចសន្យាគូសប្លង់និងសាងសង់ គឺសមស្របនៅពេលដែលគម្រោងអនុញ្ញាតតាមរបៀបប្រគល់កិច្ចសន្យាទាំងការការគូសប្លង់និងសាងសង់។ កិច្ចសន្យាជាទូទៅគឺត្រូវបានផ្តល់តាមរយៈប្រព័ន្ធរគូសប្លង់ ទើបដេញថ្លៃសាងសង់ជាក្រោយ ដែលម្ចាស់គម្រោង ចាប់ផ្តើមដោយការជួលស្ថាបត្យករ។ នៅពេលដែលស្ថាបត្យករបានបញ្ចប់ដំណាក់កាលគូសប្លង់នោះ គម្រោងនេះត្រូវបានដាក់ឲ្យក្រុមហ៊ុនអ្នកម៉ៅការគ្រប់រូបដែលចង់ចុះកិច្ចសន្យាជាមួយការដេញថ្លៃ។

(ច) កិច្ចសន្យារួមបញ្ចូលការប្រគល់គម្រោង (Integrated Project Delivery Contract – IPD) គឺជានិន្នាការថ្មីចុងក្រោយមួយសំដៅទៅរកវិធីសាស្ត្រសហការគ្នាកាន់តែច្រើនឡើងក្នុងការប្រគល់គម្រោងសាងសង់។ កិច្ចសន្យា IPD មានលក្ខណៈពិសេសដោយវាតម្រូវឲ្យមានការចូលរួមពីម្ចាស់គម្រោង អ្នកគូសប្លង់ អ្នកម៉ៅការ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗលើគម្រោងឲ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ជួនកាលសូម្បីតែនៅដំណាក់កាលរៀបចំគំនិត។ កិច្ចសន្យាប្រភេទនេះធ្វើឲ្យមានតម្លាភាពក្នុងចំណោម ភាគីទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងសាងសង់។ លើសពីនេះទៀត ទាំងហានិភ័យនិងរង្វាន់ត្រូវបាន ចែករំលែកគ្នាដោយភាគីដែលមាននៅក្នុងកិច្ចសន្យា IPD។

អំពីអ្នកនិពន្ធ

លោក Sujeet S. Karkala ទីប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់នៅ Sciaroni & Associates។ លោក Sujeet គឺជាមេធាវីជនជាតិឥណ្ឌាដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ និងដែលបានចុះបញ្ជីនៅក្រុមប្រឹក្សា គណៈមេធាវីឥណ្ឌា។ លោកបានបញ្ចប់ថ្នាក់អនុបណ្ឌិតផ្នែកច្បាប់ (LLM) ពីសាកលវិទ្យាល័យ Duke University School of Law រដ្ឋ North Carolina និងទទួលបានសញ្ញាប័ត្របរិញ្ញាបត្រច្បាប់ពី មហាវិទ្យាល័យ Government Law College នៅទីក្រុង Mumbai ប្រទេសឥណ្ឌា។ ជំនាញរបស់លោក Sujeet រួមមាន ច្បាប់សាជីវកម្ម ការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធសាជីវកម្ម ពន្ធដារអន្តរជាតិ ព្រមទាំងការរួមបញ្ចូល និងការទិញក្រុមហ៊ុន។ លោកក៏មានបទពិសោធន៍ក្នុងការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធពន្ធដារ ប្រតិបត្ដិការធនាគារ និងការបណ្តាក់ទុនរួមគ្នា និងមានជំនាញក្នុងការផ្តល់ប្រឹក្សាដល់អតិថិជនអន្តរជាតិនៅក្នុងការចូល និងប្រតិបត្តិការនៅក្នុងទីផ្សារដែលកំពុងរីកចម្រើន។ លោកស្ទាត់ជំនាញខាងភាសាអង់គ្លេសនិងភាសាហ៊ីនឌី។

គម្រោងសាងសង់នានាក៏ត្រូវពិចារណាលើសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលចុះថ្ងៃទី ២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៥ ដែលបង្ហាញនូវទម្រង់ស្តង់ដារដើម្បីទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់។ ល័ក្ខខ័ណ្ឌ តម្រូវមានដូចខាងក្រោម៖
(១) ត្រូវទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតសាងសង់ និងការអនុញ្ញាតបើកការដ្ឋានសាងសង់។
(២) ត្រូវទទួលបានវិញ្ញាបនប័ត្រធានារ៉ាប់រងសម្រាប់ការដ្ឋានសាងសង់ពីម្ចាស់សំណង់។
(៣) អាជ្ញាធរគ្រប់ផ្នែកនិងគ្រប់កម្រិតត្រូវសហការនិងត្រួតពិនិត្យមើលលើគ្រប់ការដ្ឋានសាងសង់។

ឯកសារយោង៖
www.fidic.org / www.mlmupc.gov.kh
www.cambodiainvestment.gov.kh/sub-decree-86-on-construction-permit_971219.html
www.sciaroni.zweb99.com/construction-permit-process-in-cambodia-by-sereyrath-kiri