អ្នកជំនាញ៖ សំណើមខ្យល់ក្នុងប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់អាចជាមុខសញ្ញាពន្លឿនការចម្លងមេរោគកូរ៉ូណាថ្មី

តើមេរោគកូរ៉ូណា អាចឆ្លងតាមរយៈខ្យល់បានទេ? សំណួរនេះ នៅតែមិនទាន់មានការបកស្រាយឱ្យបានដាច់ស្រេចប្រកបដោយលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ត្រអាចជឿទុកចិត្តបាននៅឡើយ។ ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ មានភស្តុតាងមួយចំនួន កំពុងត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសន្និដ្ឋានថា ខូវីដ ១៩ អាចរីករាលដាលតាមប្រព័ន្ធខ្យល់សាយពីម៉ាស៊ីនត្រជាក់ អាស្រ័យលើប្រភេទឌីសាញរបស់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់នោះ។

ភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា កូវីដមានលទ្ធភាពអាចឆ្លងតាមរយៈប្រព័ន្ធខ្យល់ក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់៖

ការសិក្សារកឃើញថា កម្មករធ្វើការនៅលើកប៉ាល់ ដាយមឹនព្រីនស៍ (Diamond Princess cruise ship) ធ្វើឱ្យមានការរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅជប៉ុន ដែលបានឡើងពី ១០ ទៅជាង ៦០០ នាក់ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍។

គឺចរន្តខ្យល់ចេញពីម៉ាស៊ីនត្រជាក់នៅក្នុងនាវានោះតែម្តង ដែលជាមុខសញ្ញាដែលគេចាប់អារម្មណ៍ជាងគេក្នុងការសាយភាយ និងចម្លងមេរោគនេះ។ ក្រុមអ្នកជំនាញបាននិយាយថា “ចរន្តខ្យល់នៅលើកប៉ាល់ អាចដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការសាយភាយមេរោគ។” នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់កាសែតសៅឆាយណាម៉នីងផុស ( SCMP )។

Photo: soundhealthandlastingwealth.com

ករណីឆ្លងតាមប្រព័ន្ធខ្យល់ក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ក្នុងនាវានេះ ត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសាំងហ្គាពួរស្រាវជ្រាវបន្ថែម ដោយធ្វើការពិសោធនៅក្នុងបន្ទប់សាកល្បងពិសោធន៍បីដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ដើម្បីតាមដានមើលផ្លូវចម្លងមេរោគនេះ។

ដំណឹងល្អពីការស្រាវជ្រាវនេះ គឺថាការធ្វើតេស្តិ៍ខ្យល់ត្រឡប់ដែលបានប្រើហើយពីក្នុងបន្ទប់ បង្ហាញលទ្ធផលអវិជ្ជមាន ដែលមានន័យថា មេរោគនេះមិនរស់នៅក្នុងខ្យល់ដូចមេរោគឆ្លងខ្លាំងផ្សេងទៀតទេ។

ប៉ុន្តែ ដំណឹងអាក្រក់នោះគឺថា សំណាកពិសោធន៍ដែលគេដកចេញពីកន្លែងបំភាយខ្យល់ក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ បង្ហាញលទ្ធផលតេស្តវិជ្ជមាន។ នេះមានន័យថា លំហូរខ្យល់ក្នុងប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់អាចនាំដំណក់ទឹកតូចៗដែលផ្ទុកវីរុសកូវីដ១៩នេះបាន ហើយវាទើរជាប់នៅនឹងគ្រឿងផ្គុំម៉ាស៊ីន ដូចជារន្ធបញ្ចេញខ្យល់របស់ម៉ាស៊ីនជាដើម។

“សម្រាប់ប្រភេទម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលគេឌីហ្សាញសម្រាប់កាប៉ាល់ អាចនឹងមានភាពឆ្លងបាន ដោយសារប្រព័ន្ធខ្យល់ក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ប្រភេទនេះ មានបញ្ចូលខ្យល់ទាំងខាងក្នុង និងខាងក្រៅបន្ទប់ ឬសាល ដើម្បីសន្សំសំចៃថាមពល។” នេះជាប្រសាសន៍របស់អ្នកជំនាញឈ្មោះ ឈីងវ៉ាន ឈិន (Qingyan Chen), សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកវិស្វកម្មមេកានិច ជូនព័ត៌មានដល់សាកលវិទ្យាល័យភ្យួឌូ (Purdue University) កាលពីពីរសប្តាហ៍មុន។

លោកសាស្រ្តាចារ្យ ឈិន បានបន្តថា “…បញ្ហា គឺថាប្រព័ន្ធទាំងនេះមិនអាចច្រោះភាគល្អិតតូចជាង ៥០០០ណាណូម៉ែត្រ  បានទេ។ ប្រសិនបើមេរោគកូរ៉ូណានេះ មានទំហំប៉ុនពពួកមេរោគ SARS ដទៃទៀត ដែលមានទំហំអង្កត់ផ្ចិត ១២០ណាណូម៉ែត្រ  មែននោះ វាមានន័យថា ប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់នឹងបន្សាយមេរោគទៅក្នុងបន្ទប់ទាំងអស់។”

ជាដំណោះស្រាយ លោកបានផ្តល់អនុសាសន៍ថា “នាវាកម្សាន្តនេះ អាចកាត់បន្ថយបញ្ហានេះបានដោយគ្រាន់តែប្រើម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលស្រូបខ្យល់អាកាសពីក្រៅ ហើយកុំឱ្យទាញយកខ្យល់ពីក្នុងយកមកប្រើឡើងវិញ។”

សូមបញ្ជាក់ថា អ្នកជំនាញ ឈីងវ៉ាន ឈិន (Qingyan Chen) បានស្រាវជ្រាវពីការរីករាលដាលនៃភាគល្អិតខ្យល់ នៅក្នុងយានដឹកអ្នកដំណើរ។ នាពេលកន្លងមក ក្រុមស្រាវជ្រាវរបស់លោកបានបង្កើតគំរូសម្រាប់ការបង្ហាញពីរបៀបដែលជំងឺផ្តាសាយ H1N1-A និងភ្នាក់ងារបង្កជំងឺដទៃទៀត សាយភាយឆ្លងកាត់កាប៊ីនយន្ដហោះ។

ម៉ាស៊ីនត្រជាក់សម្រាប់អគារ អាចមានបញ្ហា៖

បើប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់សម្រាប់នាវា ដែលត្រូ​វបានគេសង្ស័យថា ជាផ្លូវឆ្លងសម្រាប់មនុស្ស ៧០០ នាក់រួចមកហើយនោះ និងការពិសោធបន្ថែមដោយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសិង្ហបុរី ទឡ្លីករណ៍ទាំងនេះ កាន់តែបញ្ជាក់ច្បាស់ថា សំណើមខ្យល់ក្នុងប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់សម្រាប់អគារក៏អាចជាមុខសញ្ញា ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវកំពុងយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែម។

Typical air conditioning system for the office building (Photo: auditAC)

លទ្ធផលវិជ្ជមាននៃមេរោគដែលអាចរស់ក្នុងដំណក់ទឹកសំណើមក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ គឺជាសញ្ញាណវិជ្ជមានដ៏គួរឱ្យព្រួយបារម្ភមួយ។ ជាពិសេសសម្រាប់អគារ ដែលប្រើប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់រួមធំៗ សម្រាប់សាលធំៗ ឬមានមជ្ឈមណ្ឌលខ្យល់តែមួយសម្រាប់បន្ទប់ច្រើន។

សូមបញ្ជាក់ថា មានប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ជាច្រើនដែលយើងប្រើសព្វថ្ងៃ ដែលប្រើប្រព័ន្ធកែច្នៃខ្យល់ខាងក្នុងយកមកប្រើឡើងវិញ ក្នុងរបៀបដូចគ្នាទៅនឹងម៉ាស៊ីនដែលប្រើនៅលើនាវាទេសចរណ៍ដាយមឹនព្រីនស៍ (Diamond Princess cruise ship) នោះដែរ។ នេះបើយោងតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញ ដែលបានផ្តល់សម្ភាសន៍ក្នុងសារព័ត៌មានញូវហឹប (Newshub)។

“ប្រសិនបើ ទំហំមេរោគកូវីដ ១៩ នេះ តូចដូចពពួកវីរុសសារស៍ (SARS virus) ដែរនោះ មានន័យថា ប្រព័ន្ធចម្រោះខ្យល់ក្នុងប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់កប៉ាល់ទេសចរណ៍ និងប្រព័ន្ធត្រងខ្យល់របស់ប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលគេឌីហ្សាញសម្រាប់ប្រើក្នុងអគារមិនអាចចាប់បានទេ។” យោងតាម ការចុះផ្សាយរបស់ កាសែត ដឹ តេឡេក្រាហ្វ (The Telegraph)  ។

ប្រឈមនឹងហានិភ័យនេះ ការរចនា និងថែរក្សាអនាម័យក្នុងប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ គឺជាគន្លឹះនៃសុខុមាលភាពរបស់អ្នកប្រាស្រ័យក្នុងអគារ។

ការសិក្សាស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា ការបន្ថយសំណើមក្នុងប្រព័ន្ធខ្យល់ ព្រមទាំងការបង្កើតកម្រិតច្រោះនៅក្នុងប្រព័ន្ធខ្យល់ មានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការកាត់បន្ថយការចម្លងវីរុសដែលឆ្លងតាមខ្យល់។

ការដំឡើងកម្រិតស្តង់ដារម៉ាស៊ីនត្រជាក់នេះ គួរធ្វើឡើងដល់កម្រិតប្រហាក់ប្រហែលកម្រិតដែលគេប្រើដើម្បីរក្សាខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធនៅក្នុងបន្ទប់ប្រតិបត្តិការមន្ទីរពេទ្យ និងបន្ទប់ស្អាតក្នុងឧស្សាហកម្មដែរ។

ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ក្នុងកប៉ាល់ អាចមានភាពឆ្លងអាក្រក់ជាងប្រព័ន្ធខ្យល់ក្នុងយន្តហោះ

យោងតាមអ្នកជំនាញផ្នែកគុណភាពខ្យល់នៃសាកលវិទ្យាល័យភ្យួឌូ (Purdue University) បានឱ្យដឹងថា ប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់នាវាកម្សាន្ត មិនត្រូវបានគេរចនាឡើងដើម្បីច្រោះយកភាគល្អិតតូចៗ ដូចជាមេរោគឆ្លងទេ។ នេះ គឺជាកត្តាចម្បងដែលអនុញ្ញាតឱ្យមេរោគនេះអាចឆ្លងរាលដាលដល់កាប៊ីនផ្សេងទៀតនៅក្នុងកប៉ាល់។

Photo: Vietnam Times

ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ទាំងការឌីហ្សាញប្រព័ន្ធចម្រោះខ្យល់ក្នុងម៉ាស៊ីនត្រជាក់អគារ និងម៉ាស៊ីនត្រជាក់កប៉ាល់កម្សាន្ត អាចយកតម្រុយតាមប្រភេទប្រព័ន្ធមួយចំនួនក្នុងយន្តហោះ។ ការរកឃើញរបស់លោកឈិន និងក្រុមស្រាវជ្រាវរបស់លោក អំពីលក្ខណៈរស់ក្នុងខ្យល់បាននៃពពួកមេរោគ (SARS) អាចផ្តល់ការយល់ដឹងអំពីបន្ថែមអំពីមេរោគកូរ៉ូណានេះ។

លោកសាស្ត្រាចារ្យ ឈិន បាននិយាយថា “ចំពោះយន្តហោះ មេរោគកូរ៉ូណាទំនងជាឆ្លងរាលដាលតាមរយៈការប៉ះ ជាជាងតាមប្រព័ន្ធខ្យល់សាយតាមម៉ាស៊ីនត្រជាក់។ ព្រោះប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ក្នុងយន្ដហោះ មានសមត្ថភាពច្រោះបំណែកតូចៗដូចជាវីរុសជាដើមបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពជាង។”

កូរ៉ូណាអាចរស់បានក្នុងខ្យល់?

ករណីលទ្ធភាពឆ្លងវីរ៉ុសខូវីដ ១៩ តាមរយៈខ្យល់នេះ នៅមានភាពចម្រូងចម្រាស់រវាងអ្នកជំនាញនៅឡើយ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ “ការឆ្លងកូរ៉ូណាតាមខ្យល់ គឺអាចទៅរួច” នេះបើយោងតាមការសិក្សាមួយដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តីវេជ្ជសាស្ត្រអង់គ្លេសថ្មីនៅសប្តាហ៍នេះ ពីអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យព្រីនស្តុន UCLA និងវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិ (អង់គ្លេស)។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវបានសន្និដ្ឋានថា វីរុសនេះអាចនៅរស់ក្នុងខ្យល់រហូតដល់ ៣ម៉ោង។

វីរុសខូវីដ-១៩ អាចស្ថិតនៅក្នុងសំណើមខ្យល់ បានរហូតដល់ ៣ម៉ោង និងអាចរស់មានជីវិតនៅលើផ្លាស្ទិច និងកន្លែងប៉ះពាល់ផ្សេងទៀតរហូតដល់ទៅបីថ្ងៃ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដែលរង់ចាំការត្រួតពិនិត្យពីក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យព្រីនស្តុន (Princeton University) សាកលវិទ្យាល័យកាលីហ្វ័រញ៉ា – ឡូសអេនជឺលេស (the University of California-Los Angeles) និងវិទ្យាស្ថានសុខភាពជាតិអាមេរិក (NIH) ដែលបានផ្សព្វផ្សាយតាមអ៊ីនធឺណិតកាលពីអាទិត្យមុន។

ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីឆ្លងវីរ៉ុស ដោយប្រយោលនេះ កាលពីថ្ងៃ ១១​ ខែ​ មីនា ប្រទេសសិង្ហបូរីបានរាយការណ៍ថា មានករណីឆ្លងវីរុសថ្មីចំនួន ១០ ករណីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកជំងឺ ដែលមិនមានប្រវត្តិធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិន និងមិនធ្លាប់ទៅទីកន្លែងដែលពួកគេមានទំនាក់ទំនង និងករណីឆ្លងមុនៗទេ។ នេះបើតាម ប្រភពព័ត៌មានស្ត្រែថថាមស៍ (straitstimes) របស់សាំងហ្គាពួរ។

ករណីកម្ពុជា៖ ប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់នៅសណ្ឋាគារ The Great Duke មន្ទីរពេទ្យថែទាំអ្នកជំងឺ COVID-19

យោងករណីសិក្សាខាងលើ មេរោគ ខូវីដ១៩ អាចមានលទ្ធភាពសាយភាយក្នុងបរិយាកាសដែលប្រើប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ដែលមិនមានប្រព័ន្ធចម្រោះមេរោគភាគល្អិតដល់កម្រិតអាចចាប់វាបាន។ ចន្លោះប្រហោងនេះ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមេរោគអាចសាយភាយទៅកាប៊ីនផ្សេងៗ ឬបន្ទប់ផ្សេងៗទៀតបាន។

បើពិតជាដូច្នោះមែន នេះគឺជាក្តីព្រួយបារម្ភមួយខ្លាំងសម្រាប់កន្លែងចត្តាឡីស័ក (Quarantine) កន្លែងព្យាបាលជំងឺនេះ ដូចជានៅតាមមន្ទីរពេទ្យ និងអគារផ្សេងៗជាដើម ដែលប្រើប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់សាមញ្ញដែលបំប្លែងខ្យល់ពីខាងក្នុងបន្ទប់អ្នកផ្ទុកមេរោគយកមកប្រើឡើងវិញ។

គួររំលឹកថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ទើបតែបានសម្រេចយកសណ្ឋាគារ The Great Duke (អតីតសណ្ឋាគារលំដាប់ផ្កាយ៥ អ៊ិនធើខន) ធ្វើជា មន្ទីរពេទ្យ ពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺ កូវីត១៩ ដោយយោងតាមសេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ នេះ។​ (អានបន្ថែម)

មិនមានប្រភពច្បាស់ការណ៍ បង្ហាញអំពីប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ដែលប្រើក្នុងសណ្ឋាគារនេះ និងលទ្ធភាពឆ្លងបែបនេះ នៅក្នុងអគារនេះនៅឡើយទេរហូតមកដល់ពេលនេះ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នេះគឺជាការព្រួយបារម្ភមួយ។ យោងករណីសិក្សាខាងលើ រដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នជំនាញពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងសុខាភិបាល គួរមានស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះលទ្ធភាពឆ្លងតាមសំណើមខ្យល់ប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់នេះ។ ម្យ៉ាងទៀត គួរមានវិធានការសិក្សាលទ្ធភាពឆ្លងតាមប្រព័ន្ធខ្យល់នៅក្នុងសណ្ឋាគារ The Great Duke នេះ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបញ្ចៀសទំហំរីករាលដាលដែលយើងមិននឹកស្មានដល់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

ទោះយ៉ាងណាក្តី ករណីលទ្ធភាពឆ្លងវីរ៉ុសប្រភេទនេះ តាមប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ គួរត្រូវបានយកជាបទពិសោធន៍ ដើម្បីសង្គមមនុស្ស ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រខាងផ្នែកមេរោគឆ្លង និងក្រុមហ៊ុនឌីសាញប្រព័ន្ធម៉ាស៊ីនត្រជាក់ក្នុងពិភពលោក យកជាមេរៀនបង្តើនកម្រិតគុណភាព និងសមត្ថភាពបង្ការ និងកម្ចាត់មេរោគឆ្លងក្នុងទម្រង់ដូចគ្នានេះ សម្រាប់ថ្ងៃអនាគតផងដែរ៕

- Video Advertisement -

ព័ត៌មានដែលទាក់ទង

សមត្ថភាពវិភាគកាបូនរបស់ Bentley Systems ជាជំហានថ្មីមួយជួយដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន

កម្មវិធី Bentley ជួយឱ្យការវិភាគផលប៉ះពាល់ពីបំភាពកាបូនជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធដំណើរការរចនាសម្រាប់សំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មី និងមានស្រាប់ ដើម្បីសម្រួលដល់ធ្វើរបាយការណ៍វាយតម្លៃអំពីកាបូនជាមួយនឹងការបន្ថែមរូបភាព 3D រូបថត៖ Bentley Systems៖ ការបង្ហាញសមត្ថភាពវិភាគកាបូនរបស់ Bentley ដោយការដាក់កាបូនជាក្រុម តាមសមាសធាតុទូទៅសម្រាប់ជារបាយការណ៍ ថ្មីៗនេះ ក្រុមហ៊ុន Bentley Systems បានប្រកាសពីសមត្ថភាពវិភាគកាបូនថ្មីនៅក្នុង iTwin Experience ដើម្បីវាយតម្លៃ និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់កាបូនសម្រាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប្រកបដោយនិរន្តរភាពបន្ថែមទៀត។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់ Bentley System នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ  2024 Year in Infrastructure ដែលប្រព្រឹត្តិទៅកាលពីថ្ងៃទី 9 ខែតុលា ឆ្នាំ2024 នៅទីក្រុង Vancouver ប្រទេសកាណាដា។ សមត្ថភាពវិភាគកាបូនថ្មីនេះ អាចជួយវិស្វករងាយស្រួលទាញយកទិន្នន័យវិភាគកាបូន និងការមើលឃើញកាបូនដែលបានបញ្ចូលទៅតាមរូបធាតុនីមួយៗ ជាពិសេស ស្វែងរកជម្រើសសម្រាប់ការរចនាកាន់តែប្រសើរឡើង និងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ កាបូនដែលបានបង្កប់នៅក្នុងធាតុផ្សំនីមួយៗ គឺជាការតាមដានកាបូននៃសំណង់ទាំងមូលមុនពេលវាត្រូវបានសាងសង់ ដោយវាអាចដឹងពីឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដែលបញ្ចេញក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការសាងសង់ និងក្រោយពេលសាងសង់។ សមត្ថភាពវិភាគកាបូនថ្មីរបស់ Bentley ផ្តល់នូវការវាយតម្លៃ “cradle-to-gate” តាមរយៈបទដ្ឋានកំណត់នៃកាបូនឌីអុកស៊ីត រាប់ចាប់ពីការបំលែងវត្ថុធាតុដើមរហូតដល់វាចេញពីរោងចក្រ ដែលតំណាងឱ្យការរួមបញ្ចូលធំបំផុតសម្រាប់កាបូនដែលបានបញ្ចូលទៅក្នុងគម្រោងសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ លោកស្រី […]

គម្រោងកែលម្អបរិស្ថានសាលារៀននៅកម្ពុជា ក្រោមជំនួយចិនជាង $២០លាន សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការហើយ

គម្រោងកែលម្អបរិស្ថានសាលារៀន និងការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារបរិក្ខារអប់រំនានានៅកម្ពុជា តម្លៃជាង ២២លានដុល្លារអាមេរិក ត្រូវបានសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ ក្រោយអធិបតីភាពរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅវិទ្យាល័យ ហ៊ុនសែន ពាមជីកង ស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម នាព្រឹកថ្ងៃទី២៦ តុលា ២០២៤។ នាឱកាសនោះដែរ ឯកឧត្តម ហង់ជួន ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានឱ្យដឹងថា “យោងតាមសំណើររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលចិនបានផ្តល់ជំនួយតាមរយះលិខិតប្តូរសារ ចុះថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ ដើម្បីអនុវត្តគម្រោងកែលម្អ បរិស្ថានសាលារៀន និងការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារបរិក្ខារអប់រំនៅកម្ពុជា មានថវិកាសរុបជាង ២២លាន ៥សែនដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះថវិកាជ ២០លាន ៤សែន ដុល្លារអាមេរិក ជាជំនួយរបស់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន និងថវិកាបដិភាគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានជាង ២លាន ១សែន ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់អនុវត្តគម្រោងនេះចាប់ពី ឆ្នាំ២០១៨ ដល់ឆ្នាំ២០២២”។ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានបន្ថែមថា ក្នុងគម្រោងនេះមានការសាងសង់អគារសិក្សា អគារធនធានផ្ទះសំណាក់គ្រូ បង្គន់អនាម័យ អណ្តូងទឹក តារាងបាល់ទាត់ […]

ធនាគារពិភពលោកជួយ $៨០លាន អភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំ រួមនិងជួស​ជុល​បន្ទប់​ពិ​សោធ​ន៍​ចំនួន ១៤៧នៅកម្ពុជា

ធនាគារ​ពិភព​លោក បាន​អនុម័ត​ផ្តល់ហិរ​ញ្ញប្ប​ទាន​ចំនួន ៨០លានដុល្លារអាមេរិក  ជួយលើក​កម្ពស់គុណភាពនៃការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវនៅ​កម្រិត​ឧត្តមសិក្សា ក្នុងនោះរួមមានការជួសជុលបន្ទប់ពិសោធន៍ចំនួន ១៤៧ទីតាំង នៅកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ ប្រភពដដែលនេះ បានឱ្យដឹងថា មូល​និធិ​សម្រាប់​គម្រោង​នេះ​បាន​ម​កពីសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (IDA) ដែល​ជាអង្គភាព​ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​សម្ប​ទាន​របស់​ធនា​គារ​ពិភព​លោក សម្រាប់បណ្តា​ប្រទេសមានចំណូលទាប។ ជាមួយគ្នានេះដែរ គម្រោងនេះ មានរយៈ​ពេល​ប្រាំ​មួយ​ឆ្នាំ​ ដែល​នឹង​គាំ​ទ្រ​ដល់​កិច្ចប្រឹង​ប្រែង​របស់​គ្រឹះស្ថាន​ឧត្តម​សិក្សា​សាធារណៈ​ចំនួន​ប្រាំបួន ក្នុង​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​និស្សិតឱ្យ​រៀនចប់ប្រកបដោយសមត្ថភាព និងក្នុង​ការ​​ផលិតការ​​ស្រាវជ្រាវ​នានា សម្រាប់​រួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ បន្ថែមពីនេះ គម្រោង​នេះ​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​ការ​លើក​កម្ពស់​គុណ​ភាព​នៃ​ការ​រៀន​សូត្រ​សម្រាប់និស្សិតនារី និងនិស្សិតមាន​​ពិការភាព​ និង​លើ​ការ​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​ស្រី្តដែលជាគ្រូឬជាបុគ្គលិក​នៅតាម​មហា​វិទ្យា​ល័យ។ គម្រោង​នេះ​ចាប់​​យក​ស្ត​ង់​ដា​រ​ហេដ្ឋា​រចនា​​សម្ព័ន្ធ​ដែល​ធន់​នឹង​អាកាស​ធាតុ និង​ផ្តល់​អា​ទិ​ភាព​ដល់​គម្រោង​ស្រាវ​ជ្រាវ​ទាក់ទងនឹងការ​ប្រែប្រួ​ល​​អាកាស​ធាតុ។ គម្រោងនេះ ​នឹង​កសាង​បន្ថែមលើ​ភាព​ជោគជ័យ និង​មេរៀន​​បទ​ពិសោធន៍របស់​គម្រោងដែល​​​កំពុង​ដំណើរ​ការ​ ដែលបានបង្កើន​ឱកាស​សិក្សាសម្រាប់​និស្សិត​ឧត្តម​សិក្សា​ជាង ១២៨.០០០នាក់ នៅកម្ពុជា ក្នុងចំណោម​​នោះ​ជាងពាក់កណ្តាលជានារី តាម​រយៈ​ការ​បង្កើតកម្មវិធី​សិក្សា​ចំនួន ៦៧ ផ្តល់​មូល​និធិ​ទ្រទ្រង់គម្រោង​ស្រាវ​ជ្រាវ​ចំនួន ៥៣ និង​ការ​បង្កើត ឬ​ជួស​ជុល​បន្ទប់​ពិ​សោធ​ន៍​ចំនួន ១៤៧។ គួរបញ្ជាក់ថា តាម​ការ​រំពឹង​ទុក និស្សិតប្រហែល​ ៣២.០០០នាក់ ក្នុងនោះនិស្សិត​​នារី​ប្រហែល ១៣.០០០ នាក់ នឹងទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីការ​អនុវត្ត​គម្រោងខាងលើនេះ តាមរយៈការអាប់ដេតកម្មវិធីសិក្សា ការ​បណ្តុះបណ្តាលគ្រូ​ឧទ្ទេស […]

កម្ពុជាសម្ពោធដាក់សាលាជាតិគយ ជាមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទី១១ ជាផ្លូវការ

​ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបើកសម្ពោធដាក់សាលាជាតិគយទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អង្គការគយពិភពលោក ជាផ្លូវការហើយ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤។ ពិធីសម្ពោធនេះ ធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមអគ្គបណ្ឌិតសភាចារ្យ អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដោយតំណាងការិយាល័យកសាងសមត្ថភាពប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក នៃអង្គការគយពិភពលោក តំណាងរដ្ឋបាលគយមកពីប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក តំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា វិស័យឯកជន និងភ្ញៀវកិត្តិយសជាតិនិងអន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធ។ បើតាមប្រភពដដែលនេះ សាលាជាតិគយ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ជា “មជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលប្រចាំតំបន់ អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទី១១” របស់អង្គការគយពិភពលោក “WCO”  តាមរយៈកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគយលើកទី ១៤៣/១៤៤ នាថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីក្រុងព្រុចសែល ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក។ កិច្ចប្រជុំនេះ អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា និងអង្គការគយពិភពលោក បានចុះអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពី “ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះ បណ្តាលប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិករបស់អង្គការគយពិភពលោក នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា”។ ថ្លែងក្នុងពិធីសម្ពោធខាងលើនេះ លោក Ricardo Treviño អគ្គលេខាធិការរង នៃអង្គការគយពិភពលោក បានរំពឹងថាមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះបណ្តាលថ្មីប្រចាំតំបន់នេះ នឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសកម្មភាពបណ្តុះបណ្តាល និងទទួលរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ របស់អង្គការគយពិភពលោក។ ជាមួយគ្នានេះដែរ […]

ជប៉ុនជួយកម្ពុជា ជាង ៥៧លានដុល្លារ សម្រាប់អភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ

ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនៃប្រទេសជប៉ុន (JICA) បានសម្រេចចុះកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន ២ ដែលមានទឹកប្រាកសរុបប្រមាណ ៨.៦៧៩លានយ៉េនជប៉ុន ត្រូវជាប្រមាណ ៥៧,៥លានដុល្លារ សម្រាប់អភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ (ផ្លូវជាតិលេខ៥) ។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួម កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៤។ បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះ កិច្ចព្រមព្រៀង ២ នេះ មានកិច្ចព្រមព្រៀងហិរញ្ញប្បទានឥតសំណង ១ និងកិច្ចព្រមព្រៀងឥណទានសម្បទាន ១ ក្នុងនោះរួមមាន៖ ១.កិច្ចព្រមព្រៀងហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងសម្រាប់គម្រោងអាហារូបករណ៍អភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស (Human Reso​u​r​ce Development Scholarship Project – JDS) មានទឹកប្រាក់ចំនួន ៣៨៦លានយ៉េនជប៉ុន ត្រូវជាប្រមាណ ២,៥ លានដុល្លារ។ ២.កិច្ចព្រមព្រៀងឥណទានសម្បទានសម្រាប់គម្រោងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងកំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ៥ (ធ្លាម្អម-បាត់ដំបង និងសិរីសោភ័ណ ប៉ោយប៉ែត) (ឥណទានដំណាក់កាលទី៣) [The National Road No.5 Improvement Project (Thlea Ma’am-Battambang and Sri […]

ធនាគារពិភពលោកជួយកម្ពុជាជិត $៨០លាន ដើម្បីលើកកម្ពស់គ្រឹះស្ថានអប់រំជាង ១ពាន់កន្លែងទូទាំងប្រទេស

ធនាគារពិភពលោក (World Bank) បានសម្រេចផ្តល់កញ្ចប់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមប្រមាណ ៧៩,៥លានដុល្លារ ​ សម្រាប់​ពង្រីកសកម្មភាពដែលកំពុងត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​​ ក្នុង​គោល​ដៅ​​​លើកកម្ពស់លទ្ធ​ភាព​ទទួលបានការអប់រំ​ប្រ​ក​​បដោយគុណភាព នៅគ្រឹះស្ថានអប់រំ ១៥៩០កន្លែងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ចុះ​ថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ ប្រភពដដែលនេះ បានឱ្យដឹងថា មូលនិធិថ្មី​នេះ នឹងត្រូវបាន​យក​ទៅ​ប្រើប្រាស់ ដើម្បីពង្រីកគម្រោងកែលម្អប្រព័ន្ធអប់រំទូ​ទៅ​នៅកម្ពុជា ដែលត្រូវបានអនុម័តកាល​ពី​​​ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ជាមួយកញ្ចប់​ហិរញ្ញប្បទានលើក​ដំបូងចំនួន ៦៩,​២៥​លានដុល្លារ។ កញ្ចប់​ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមនេះ ​មានឥណទានចំនួន ៦០លានដុល្លារពី សមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ ដែល​ជា​មូលនិធិរបស់ធនាគារពិភពលោកសម្រាប់ជួយជនខ្វះខាត​បំផុត និងជំនួយ​ចំនួន ១៩,៥លានដុល្លារ​ផ្សេងទៀត​ពីអង្គការ ភាពជាដៃគូសកលសម្រាប់ការអប់រំ។ តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានខាងលើ លោកស្រី ម៉ារីយ៉ាម សាលីម ប្រធានគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំនៅ​កម្ពុជា បានឱ្យដឹងដែរថា ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមនេះ គឺ​ដើម្បី​ពង្រឹងថែម​ទៀត​នូវ​កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីដោះស្រាយភាពក្រីក្រក្នុងការសិក្សា និងកសាងធនធានមនុស្សដែលចាំបាច់​សម្រាប់ការ​លូតលាស់​នៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ និងការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកស្រីបានបន្តថា កញ្ចប់​ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមនេះ​ នឹងពង្រីកសកម្មភាពគម្រោងទៅកាន់គ្រឹះស្ថាន​អប់​រំ​ផ្សេង​ទៀត​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ក្នុងនោះ​មាន​ អនុវិទ្យាល័យចំនួន ៥០០ សាលាបឋមសិក្សាចំនួន ១០០០ និងសាលាមត្តេយ្យចំនួន ៩០។ គម្រោងកែលម្អការអប់រំលើគ្រឹះស្ថានអប់រំទាំងនេះ រួមមានសកម្មភាពសំខាន់ៗ៖ ពង្រីកការគ្រប់គ្រងតាមសាលារៀននៅក្នុងសាលាផ្សេងទៀត ផ្តល់ឱកាសបណ្តុះបណ្តាល […]