ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ នឹងផ្លាស់ប្តូរចរន្តសេដ្ឋកិច្ចនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍

• ១៥ មិនា ២០២៤
• ព័ត៌មានក្នុងស្រុក
• 9540 មើល

ក្រោមចក្ខុវិស័យថ្មីដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ដែលឥទ្ធិពលរបស់វានឹងកែប្រែទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច និងយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ឡើងវិញ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលបានឡើងកាន់តំណែងកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ បានចាប់ផ្តើមបន្តប្រតិបត្តិការគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោដ៏មានមហិច្ឆតាជាមួយខ្ទង់ថវិកាចំនួន ១,៧ ពាន់លានដុល្លារ។ ការបណ្តាក់ទុនដ៏សំខាន់នេះមានគោលបំណងតភ្ជាប់កំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញដោយផ្ទាល់ទៅកាន់កំពង់ផែមាត់សមុទ្រនៃខេត្តកែប តាមរយៈព្រែកជីកដ៏ធំជាងគេបង្អស់លើកទីមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ដែលមានទទឹង ១០០ ម៉ែត្រ ជម្រៅ ៥,៤ ម៉ែត្រ និងមានសមត្ថភាពជួយសម្រួលដល់នាវា ដឹកទំនិញរហូតដល់ទៅ ៣០០០ DWT ។ គម្រោងខ្នាតយក្សនេះ លាតសន្ធឹងលើខេត្តចំនួនបួន និងរួមបញ្ចូលការសាងសង់ប្រព័ន្ធទ្វារទឹកចំនួន ៣ ស្ពានចំនួន ១១ និងចិញ្ចើមផ្លូវប្រវែង ២០៨ គីឡូម៉ែត្រ នេះយើងយោងតាមប្រភពទិន្នន័យពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គិតត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣។

ព្រែកជីកថ្មីនេះ មិនត្រឹមតែសន្យាថានឹងពង្រឹងសន្ទុះសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាតាមរយៈការធានាការដឹកជញ្ជូនទំនិញផ្លូវទឹកកាន់តែរលូនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមជួយកែប្រែយុទ្ធសាស្ត្រចរាចរផ្លូវទឹកកម្ពុជាក្នុងការកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើកំពង់ផែរបស់វៀតណាម ជាពិសេសកំពង់ផែ Cai Mep ដែលមានទីតាំងនៅជិតទីក្រុងហូជីមិញថែមទៀតផង នេះបើយោងតាមបទវិភាគរបស់លោក រឹម សុខវី ចុះផ្សាយក្នុងសារៈព័ត៌មាន ThinkChina កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤។

នៅពីក្រោយសាវតារគម្រោង និងផលប្រយោជន៍នៃព្រែកជីកហ្វូណនក្នុងការលើកស្ទួយប្រជាប្រិយភាពក្នុងស្រុករបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី

ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្តេច ហ៊ុន សែន ជិត៤០ឆ្នាំ។ សម្តេចតេជោ ត្រូវបានគេយល់ឃើញថាជាបុរសខ្លាំងដែលមានចិត្តសប្បុរសរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលបានធ្វើកិច្ចការផ្សេងៗ។

បន្ទាប់មក សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសសម្តេច ហ៊ុន សែន និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មីរបស់កម្ពុជា ក៏ត្រូវបង្ហាញលទ្ធផល និងការដឹកនាំប្រកបដោយចិត្តសប្បុរសដូចគ្នាផងដែរ។ ក្នុងបរិបទនេះ ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយលើកកម្ពស់ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជា។ នេះប្រហែលជាអាចពន្យល់ថាហេតុអ្វីបានជាលោក ហ៊ុន សែន បញ្ចេញគំនិតនេះ ប៉ុន្តែសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាអ្នកអនុវត្ត។

ពីរខែមុននឹងចាកចេញពីដំណែង សម្តេច ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមួយ ដែលសម្រេចថា “គម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍ទន្លេបាសាក់ និងប្រព័ន្ធភស្តុភារ” នឹងត្រូវប្រសិទ្ធនាមថាជា គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ។ នៅពេលនោះ ផែនការលម្អិតនៃគម្រោងត្រូវបានដាក់ចេញ រួមទាំងថវិកា រចនាសម្ព័ន្ធ និងរយៈពេលកំណត់សម្រាប់គម្រោង។ (អានបន្ថែម)

កាលពីថ្ងៃទី ១៦-១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបំពេញទស្សនកិច្ចក្រៅប្រទេសជាលើកដំបូងរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសចិន ដោយបានចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍អាស៊ាន-ចិនលើកទី ២០ នៅទីក្រុងណាននីង។ ខណៈពេលដែលជួបជាមួយមេដឹកនាំ និងអ្នកវិនិយោគចិនជាច្រើន សម្តេចក៏បានជួបជាមួយលោក Wang Tongzhou ប្រធានក្រុមហ៊ុន China Bridge and Road Cooperation (CBRC) ដែលជាក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់ចិន និងជាអ្នកកាន់ការក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ធំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ក្រោយត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចនេះថា «ប្រកបដោយផ្លែផ្កា» ខណៈមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្សេងទៀតហៅថាដំណើរទស្សនកិច្ចនេះថាជា «ជោគជ័យដ៏អស្ចារ្យ» សម្រាប់កម្ពុជា។ មួយខែក្រោយមក កម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយក្រុមហ៊ុន CBRC ដើម្បីវិនិយោគលើការសាងសង់គម្រោងព្រែកជីកនេះ។

បន្ទាប់មក នៅថ្ងៃទី១១-១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ សម្តេចហ៊ុន ម៉ាណែត បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសវៀតណាម តាមការអញ្ជើញរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម លោក Pham Minh Chinh។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម និងបណ្តាញសារព័ត៌មានអន្តរជាតិបានរាយការណ៍ភ្លាមៗថា ដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងរបស់សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម នឹងជួយពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី។

សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត៖ លែងខ្ចីច្រមុះគេដកដង្ហើម ដកដង្ហើមតាមច្រមុះរបស់យើង

ខុសគ្នាពីកម្មវត្ថុនៃដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសចិន មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា របៀបវារៈសំខាន់ (នៃដំណើរដំណើរទស្សនកិច្ចទៅវៀតណាមនៅពេលនោះ) គឺដើម្បីធានាដល់វៀតណាមឡើងវិញថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់រំហូរទឹកទន្លេមេគង្គឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអ្នកវិភាគកម្ពុជាមួយចំនួនយល់ថា វៀតណាមគឺមានកង្វល់ផ្សេងៗគ្នាទាក់ទងនឹងព្រែកជីកនេះ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងលទ្ធភាពដែលកប៉ាល់ដឹកទំនិញពីកម្ពុជាលែងចូលចតនៅកំពង់ផែ Cai Mep របស់វៀតណាម ដែលស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៥០ គីឡូម៉ែត្រភាគអាគ្នេយ៍នៃទីក្រុងហូជីមិញ។

អត្ថបទមួយរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវកម្ពុជាដែលចុះផ្សាយក្នុងកាសែត The Diplomat បានលើកឡើងថា កង្វល់របស់ប្រទេសវៀតណាមគឺកើតចេញពីហេតុផលសេដ្ឋកិច្ចជាចម្បង (ពោលគឺមិនមែនបញ្ហាបរិស្ថានទេ)។ ប្រសិនបើកម្ពុជាអាចពឹងផ្អែកលើការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹកដោយខ្លួនឯង អ្វីដែលសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ហៅថា “ដកដង្ហើមតាមច្រមុះរបស់យើង” វិញមែននោះ វៀតណាមនឹងបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលដឹកជញ្ជូនទាំងអស់ពីកម្ពុជា។

ក្រៅពីបង្ហាញការព្រួយបារម្ភចំពោះសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថានទំនប់នេះ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកំពុងធ្វើការវាយតម្លៃដោយខ្លួនឯងអំពីផលប៉ះពាល់របស់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោទៅលើប្រទេសរបស់ខ្លួន។ ប្រសិនបើលទ្ធផលខុសពីការ វាយតម្លៃដែលធ្វើឡើងដោយប្រទេសកម្ពុជា ព្រែកជីកអាចជាបញ្ហាក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីរវាងទីរាជធានីភ្នំពេញ និងរដ្ឋធានីហាណូយ។

មួយវិញទៀត អ្នកវិភាគមួយចំនួនមើលឃើញថា សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត និងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថ្មី ហាក់មិនមានចំណងសម្ព័ន្ធភាពពិសេសអ្វីជាមួយសមភាគីវៀតណាមដូចគ្នានឹងរដ្ឋាភិបាលមុននោះទេ។ ម្ល៉ោះហើយការផ្សព្វផ្សាយពីការព្រួយបារម្ភរបស់វៀតណាមអំពីការសាងសង់ព្រែកជីក និងថាកម្ពុជានឹងជំរុញគម្រោងនេះឱ្យសម្រេចទាល់តែបាននោះ នឹងរឹតតែធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវជំហរ និងប្រជាប្រិយភាពរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នថែមទៀតផង។

វៀតណាមកំពុងបាត់បង់ដែនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនទៅឱ្យប្រទេសចិន

បើនិយាយពីកត្តាភូមិសាស្ត្រនយោបាយវិញ វៀតណាមតែងតែចាត់ទុកកម្ពុជាថាជា “ផ្នែកសំខាន់មួយនៃដែនឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ច”។ ជាក់ស្តែងបច្ចុប្បន្នកម្ពុជា ពឹងផ្អែកខ្លាំងលើកំពង់ផែវៀតណាមសម្រាប់ការនាំចូលវត្ថុធាតុដើមពីប្រទេសចិន និងនាំចេញផលិតផលសម្រេចទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិច។ ទំនិញប្រហែល ២០ លានតោនត្រូវបានដឹកជញ្ជូនឆ្លងកាត់ផ្លូវទឹកវៀតណាម-កម្ពុជា ចាប់តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀងដឹកជញ្ជូនផ្លូវទឹករវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១១។

វៀតណាមនឹងបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលយ៉ាងច្រើនពីការដឹកជញ្ជូនទាំងនេះ ដោយសារកម្ពុជាចាប់ផ្តើមពឹងផ្អែកលើការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវទឹករបស់ខ្លួន។ ការសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ កំពុងបង្ហាញពីការថយចុះនៃឥទ្ធិពលរបស់វៀតណាមមកលើកម្ពុជា។ ហើយសមិទ្ធផលនេះជាមរតករបស់សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត។

បង្អែកសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនអាចខ្វះបានរវាងកម្ពុជាចិនតាមរយៈព្រែកជីកហ្វូណន

ការបាត់បង់មួយទៀតសម្រាប់វៀតណាមគឺការកើនឡើងឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេសមកលើកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុន CBRC ដែលជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋដ៏ធំមួយរបស់ប្រទេសចិន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការវិនិយោគលើគម្រោងនេះតាមរយៈកិច្ចសន្យាសាងសង់-ប្រតិបត្តិការ-ផ្ទេរ (BOT) ។

ការវិនិយោគ BOT របស់ចិនពីមុនមកនៅកម្ពុជាបង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនចិននឹងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន និងទទួលយកហានិភ័យនៃគម្រោងនេះ។ ឧទាហរណ៍ គំរូអភិវឌ្ឍន៍ BOT របស់ CBRC គឺផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ ប្រវែង ១៨៧ គីឡូម៉ែត្រ ដែលប្រទេសចិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យប្រមូលថ្លៃសេវា និងគ្រប់គ្រងគម្រោងរយៈពេល ៥០ ឆ្នាំ។ អ្នកបើកបរនឹងត្រូវបង់ប្រាក់ចន្លោះពី ១២ ដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់រថយន្តតូចមួយ និងរហូតដល់ ៦០ ដុល្លារសម្រាប់រថយន្តដឹកទំនិញ សម្រាប់ការធ្វើដំណើរមួយជើងនៅលើផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ។

ផ្អែកលើកិច្ចសន្យាសម្រាប់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រុមហ៊ុនចិននឹងគ្រប់គ្រងព្រែកជីកនេះ រួមទាំងការថែទាំ និងទទួលបានប្រាក់ចំណេញពីការគិតថ្លៃសម្រាប់ឆ្លងកាត់ព្រែកជីក។ ក្រុមហ៊ុនចិននឹងផ្ទេរការគ្រប់គ្រងព្រែកជីកនេះ ទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបន្ទាប់ពីប្រតិបត្តិការក្នុងរយៈពេលមួយចន្លោះពី ៤០ ទៅ ៥០ ឆ្នាំក្រោយ។ ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ គឺជាគម្រោងមួយក្នុងចំណោមគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗជាច្រើនទៀតរបស់ប្រទេសចិននៅកម្ពុជា។ ការវិនិយោគទាំងនេះ បានបង្ហាញពីនិន្នាការពឹងផ្អែកសេដ្ឋកិច្ចរវាងកម្ពុជាចិនខ្លាំងជាងមុន។ កម្ពុជាត្រូវការចិនដើម្បីរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ចង់ដឹងច្បាស់អំពីកម្រិតពឹងផ្អែកសេដ្ឋកិច្ចនេះខ្លាំងដល់កម្រិតណា។

ស្ថាបនកម្មព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ គឺជាសក្ខីភាពមួយបង្ហាញពីការខិតខំរបស់កម្ពុជា ដើម្បីស្វ័យភាព និងការពង្រឹងជំហរក្នុងតំបន់ ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត និងជាករណីពិសេសមួយដែលបង្ហាញថា វៀតណាមកំពុងបាត់បង់ឥទ្ធិពលនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ ត្បិតរំហូរដឹកទំនិញផ្លូវទឹកពីភ្នំពេញចូលទៅដល់សមុទ្រ គឺហាក់ដូចជាការញែកផ្លូវឱ្យទំនិញចិនចូលទៅដល់កណ្តាលតំបន់អាស៊ានដូច្នោះដែរ។ នៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនសម្រាប់អនាគត ដែលនឹងកាន់តែឃ្លាតឆ្ងាយពីវៀតណាម និងកាន់តែមានទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិន រលកនយោបាយភូមិសាស្ត្រនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ នឹងចាប់ផ្តើមទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មី។ ការអភិវឌ្ឍន៍នេះ មិនត្រឹមតែបង្ហាញពីការស្វែងរកស្វ័យភាពផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាការគិតទុកជាមុនជាយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការត្រួសត្រាយផ្លូវថ្មី ដែលនឹងដើរតួនាទីពង្រឹងឋានៈរបស់ប្រទេសកម្ពុជានៅក្នុងទិដ្ឋភាពពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ដែលកំពុងវិវត្តយ៉ាងឆាប់រហ័ស៕

• អត្ថបទវិភាគ
• សេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ
• Funan Techo